Mentorlessen over stress

De doelgroep betreft leerlingen van 12 t/m 18 jaar op het voortgezet onderwijs, in de onder- en bovenbouw van havo en vwo (klassen, niet individuele leerlingen). De intermediaire doelgroepen bestaan uit mentoren, ouders/verzorgers van de leerlingen en het zorgteam van school.

Leerlingen leren ongezonde stress bij zichzelf herkennen en weten hoe zij hier zelf invloed op kunnen uitoefenen.

Het doel wordt gerealiseerd middels een lessenserie voor onder- en bovenbouw van elk vier korte mentorlessen (30 min.). Mentoren worden door PSIEG getraind om de lessen zelf te kunnen geven. Tijdens een thema-avond leren ouders van PSIEG wat zij kunnen doen om de lessen thuis te ondersteunen.

De mentortraining wordt gegeven door psychologen van PSIEG (of door PSIEG getrainde psychologen) en vindt bij voorkeur plaats in een klaslokaal of vergaderruimte van de deelnemende onderwijsinstelling zelf. De locatie moet voldoende ruimte bieden voor de deelnemers om actieve werkvormen te kunnen oefenen tijdens de training.

Online training is desgewenst ook mogelijk, maar heeft niet de voorkeur.

De mentorlessen worden door getrainde mentoren gegeven in een klaslokaal in de onderwijsinstelling tijdens de reguliere mentoruren. De evaluatie wordt online ingevuld tijdens de laatste mentorles over stress.

De thema-avond voor ouders wordt gegeven door psychologen van PSIEG (of door PSIEG getrainde psychologen) en kan plaatsvinden in een aula of anderszins grote groepsruimte in de onderwijsinstelling.

Organisatorische randvoorwaarden:

• goede samenwerkingsrelatie tussen de onderwijsinstelling en PSIEG (heldere communicatie, goede bereikbaarheid)
• een duidelijke planning
• voldoende draagkracht en commitment bij de afdelingsleiders en mentoren
• een vast contactpersoon vanuit de onderwijsinstelling met voldoende tijd voor de coördinatie
• mentoren hebben de training gevolgd en weten het doel van de interventie

Benodigde faciliteiten:

• stabiel internet
• beamer of digibord
• geluidsinstallatie
• een microfoon (bij thema-avond) 

Contextuele randvoorwaarden

Aanbevolen is dat de mentoren voldoende vanuit school gefaciliteerd worden en dat de lessen niet plaatsvinden in een periode van hoge werkdruk. Dit geldt zowel de mentor als de leerlingen zelf. Mentoren moeten zich daarnaast voldoende vrij voelen om hun eigen planning voor de lessen aan te houden en zo nodig deze te wijzigen, bijvoorbeeld vanwege acute mentorzaken. Als er een onveilige sfeer is in de mentorklas wordt de inzet van de lessen in die klas afgeraden. De sfeer wordt bepaald aan de hand van de groepsdynamiek en de relatie met de mentor. Als deze niet veilig is zullen leerlingen zich niet vrij voelen om zich uit te spreken in de groep. Tijdens de mentortraining is hier aandacht voor.

De interventie bevat de volgende onderdelen: Training voor mentoren; Thema-avond over stress voor ouders/verzorgers; Lesmodules onderbouw en bovenbouw (elk 4 docentenhandleiding, presentatie en online zelftests).

Deelcommissie Jeugd vindt ‘Mentorlessen over stress’ relevant, omdat stress onder jongeren veel voorkomt. Daarbij wordt de interventie aan alle havo/vwo-leerlingen wordt aangeboden en niet alleen aan jongeren met klachten. De verschillende lesvormen en testjes houden de leerlingen bij de les en door de korte lesduur (30 min) is de les makkelijk inpasbaar in de mentorles. De onderbouwing is compleet en geeft goed inzicht in de basis van deze interventie. Cognitieve gedragstherapie en inzicht in hoe je gedachten je gevoel bepalen zijn helpend bij stressklachten. Keerzijde van de korte lesduur kan zijn dat er onvoldoende diepgang is.

De lesmodule voor de onderbouw is ontwikkeld n.a.v. een behoefte inventarisatie in het voortgezet onderwijs. De lesmodule is gepilot bij 7 2e klassen havo en vwo van een grote middelbare school. Een eerste procesevaluatie gaf bemoedigende resultaten. Met school zijn vervolgens aanpassingen t.a.v. het materiaal geformuleerd en is besloten om ook een lesmodule voor de bovenbouw te ontwikkelen. Hierbij zijn de resultaten betrokken van diepte-interviews met 32 leerlingen. De nieuwe lesmodules zijn daarna uitgevoerd bij 16 klassen (onder- en bovenbouw, havo en vwo). Een tweede procesevaluatie gaf positieve resultaten en verbeterpunten die goed te verwerken zijn in het bestaande materiaal.