Rookvrije sport

Kinderen t/m 18 jaar die sporten bij een sportvereniging of een sportvereniging bezoeken.

Sportverenigingen realiseren een rookvrij sportterrein, waardoor kinderen niet langer worden blootgesteld aan (mee)roken en de mogelijk schadelijke gevolgen hiervan.

De interventie ‘Rookvrije Sportvereniging’ biedt bestuursleden en vrijwilligers van sportverenigingen richtlijnen voor de invoering van een rookvrij sportterrein. Gedurende alle fasen (werving, adoptie, implementatie en borging) kunnen sportverenigingen indien gewenst begeleid worden door een Team:Fit coach en soms ook een lokale verenigingsadviseur van een GGD, gemeente of sportservice.

Uitvoerende organisaties

• De interventie wordt uitgevoerd op de sportverenigingen zelf. Bestuursleden en/of vrijwilligers geven uitvoering aan het rookvrij-beleid. Verenigingen die een accommodatie delen met andere verenigingen gaan met elkaar in gesprek om gezamenlijk het rookvrij-beleid op te pakken.

Ondersteunende organisaties

• Sportverenigingen worden door verschillende organisaties gestimuleerd om een rookvrij terrein in te voeren, zoals de sportbonden, de GGD, de gemeente en de Gezondheidsfondsen voor Rookvrij.
• Verenigingen kunnen, indien gewenst, persoonlijke begeleiding ontvangen van een Team:Fit coach (beschikbaar via JOGG/Team:Fit). De verenigingen vragen deze gratis begeleiding aan via de website van de Rookvrije Generatie en/of Team:Fit. Een Team:Fit coach neemt vervolgens contact op met de vereniging om de huidige situatie in kaart te brengen, advies te geven en te helpen bij het opstellen van een actieplan.
• Soms wordt deze begeleiding ook lokaal aangeboden door een lokale verenigingsadviseur van een GGD, gemeente of sportservice.

Organisatorische randvoorwaarden

• Sportverenigingen erkennen het belang van een rookvrij sportterrein
• Er is sprake van een positieve attitude t.a.v. het rookvrij-beleid onder bestuursleden, vrijwilligers en (ouders van) leden van de vereniging
• Er is sprake van voldoende mankracht en tijd om het rookvrij-beleid in te voeren en te handhaven
• Er is voldoende beschikbaarheid van externe organisaties om, indien gewenst, sportverenigingen te ondersteunen bij de implementatie van het rookvrij-beleid.

Contextuele randvoorwaarden

Indien sportverenigingen geen eigen accommodatie hebben en gebruikmaken van een gedeeld sportterrein, zal in gesprek met de andere gebruikers gekeken moeten worden naar een gezamenlijke aanpak of anders duidelijke regels zodat de desbetreffende sportvereniging zo goed mogelijk uitvoering kan geven aan het eigen rookvrij-beleid. Bij binnensportverenigingen is de rookvrije stap beperkter, waarbij het meestal gaat om een rookvrije entree/looproute. Hiervoor moet mogelijk overleg plaatsvinden met de exploitant en andere gebruikers van het gebouw. Het gaat dan bijvoorbeeld om binnensportverenigingen die een sportzaal of –hal huren, of zwemverenigingen die gebruik maken van een commerciële zwemaccommodatie. 

Op www.rookvrijegeneratie.nl/sport vinden sportverenigingen alle informatie, materialen en ondersteuning. Materialen zoals het stappenplan en de argumentenkaart helpen de vereniging op weg naar een rookvrij sportterrein. Ook zijn er diverse fysieke promotiematerialen beschikbaar om het rookvrij-beleid aan te duiden.

Rookvrije sport heeft een duidelijk verhaal en past bij de maatschappelijke ontwikkelingen van het beperken van roken en meeroken. Zowel de noodzaak voor deze interventie als de gemaakte keuzes binnen de interventie én de haalbaarheid van de doelen zijn goed beargumenteerd. De verschillende stappen in de uitvoering zijn mooi gekoppeld aan de doelen.

Een procesevaluatie liet zien dat men voornamelijk positief reageerde op een rookvrij-beleid en dat rokers succesvol werden aangesproken. Tevens adviseerden sportverenigingen andere verenigingen om rookvrij te worden. Een onderzoek onder de achterban van sportverenigingen liet zien dat men over het algemeen op de hoogte was van een rookvrij-beleid en dat rokers iets negatiever over het rookvrij-beleid waren. Ook hier werd een rookvrij sportterrein aangeraden aan andere verenigingen. Uit een promotieonderzoek bleek dat de invoering van een rookvrij-beleid veelal succesvol verliep, hoewel naleving en handhaving van het beleid in een drietal situaties konden worden verbeterd. Daarnaast werden factoren geïdentificeerd die succesvolle implementatie van het rookvrij-beleid bevorderden en/of belemmerden.