BeweegKuur GLI (Gecombineerde Leefstijl Interventie)

De BeweegKuur is een gecombineerde leefstijlinterventie voor mensen met een gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico die wordt uitgevoerd in de eerstelijnszorg. Het leefstijlprogramma bestaat uit drie componenten; gezonder eten, meer bewegen en gedragsverandering. Om de resultaten te borgen is gedragsverandering belangrijk, een component waar met name de leefstijlcoach zich op richt.

De ondersteuning bij het verhogen van de lichamelijke activiteit wordt uitgevoerd door de beweegprofessional. Het voedingsdeel bestaat uit groepsbijeenkomsten en individuele consulten en wordt uitgevoerd door de voedingsprofessional. De BeweegKuur duurt 2 jaar waarvan de begeleidingsfase binnen de BeweegKuur 1 jaar duurt met een onderhoudsfase van twaalf maanden. 

Binnen de BeweegKuur wordt getracht gedragsverandering te realiseren door middel van motivational interviewing. Hierin heeft de deelnemer zelf de regie door middel van doelen stellen en zelfmanagement. Daarnaast worden beslissingen genomen in samenspraak met de zorgprofessionals, in plaats van dat ze de deelnemer van bovenaf worden opgelegd

Het realiseren van gezondheidswinst door meer bewegen, gezonde voeding en het laten beklijven van de gezonde leefstijl door gedragsverandering.

Beweegkuur is een zorgvuldig ontwikkeld multidisciplinair programma met drie pakketten. Voor de BeweegKuur GLI wordt pakket 2 aangeboden. Uitgebreid observationeel onderzoek toont aan pakket 2 en 3 Effectief met eerste aanwijzingen voor effectiviteit zijn. Dit geldt vooral voor de beweegcomponent. Voorwaarde is dat het programma in zijn totaliteit wordt aangeboden (voeding, beweging en leefstijlcoaching) en dat er nazorg is. Dan is het programma ook succesvol om mensen structureel te laten bewegen. Lange termijn resultaten laten zien dat deelnemers na 1-2 jaar nog steeds een vaste beweegactiviteit hebben.

Voor gedragsverandering op de leefstijl monitort de leefstijlcoach de voortgang en coacht en begeleidt de deelnemer op generieke en persoonlijke doelen. Daarnaast wordt gezocht en begeleidt naar passende beweegactiviteiten in regulier beweegaanbod.

In het gehele programma wordt de begeleiding op gedragsverandering begeleid door de leefstijlcoach. Hierbij wordt hij/zij ondersteunt door bijeenkomsten met de beweegprofessional en voedingsprofessionals.

Mensen met een (zeer) hoog gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico, dus een BMI tussen 25-40 kg/m2, eventueel met grote buikomvang en/of co-morbiditeit.

In het protocol BeweegKuur binnen de GLI staat een uitgebreide beschrijving van de gecombineerde leefstijlinterventie. Daarnaast zijn voor alle zorgverleners protocollen, handleidingen en ondersteunende documenten ontwikkeld. Ook zijn er materialen ontwikkeld voor voorlichting van de deelnemers. Voor implementatie op nieuwe locaties zijn begeleidende documenten beschikbaar. Deze en andere materialen zijn bij het uitvoeren van de gecombineerde leefstijlinterventie te verkrijgen via de interventie eigenaar Huis voor Beweging.

De BeweegKuur is een gecombineerde leefstijlinterventie die zich richt op gedragsverandering op het gebied van lichamelijke activiteit en energie-inname. Hiervoor moet de interventie aangrijpen op determinanten die van belang zijn voor het aannemen van een actieve leefstijl en een goed voedingspatroon.

De Self-Detemination Theory bestaat uit de componenten autonomie, verbondenheid en competentie, welke gebruikt kunnen worden om gedragsverandering en gedragsbehoud te onderbouwen. De mate waarin deze drie componenten aanwezig zijn bepalen de mate van motivatie om gedrag te vertonen en vol te houden. Bij toenemende motivatie is de kans dat gedrag wordt vertoond en behouden groter. Daarnaast neemt de zelf-determinatie toe bij toenemende motivatie.

Motivational Interviewing is de belangrijkste methode die zorgt voor een verhoging van deze drie componenten en een verhoging van de motivatie en behandeltrouw. Daarnaast wordt dit bereikt door langdurige intensieve begeleiding, multidisciplinaire aanpak, zelfmanagement, doelen stellen, groepsgewijze activiteiten en de bevordering van doorstroom naar reguliere beweegmogelijkheden.

Deelnemers en zorgverleners zijn tevreden over de BeweegKuur, vooral over de multidisciplinaire aanpak, de begeleiding door de individuele zorgverleners, en over de langdurige begeleiding.

Na één jaar BeweegKuur zijn significante effecten aantoonbaar ten aanzien van fysieke activiteit en antropometrische uitkomsten zoals gewicht, middelomtrek, bloeddruk en bloedglucose. Effecten zijn sterker bij het beter volgen van het protocol ten aanzien van het aantal consulten bij de leefstijlcoach. Een deel van de effecten blijft een jaar na afronding behouden. Beweeggedrag is eveneens significant verbeterd, en blijft ook deels behouden een jaar na afronding.

Voedingsgedrag is op verschillende punten significant verbeterd: fruit- en groenteconsumptie is toegenomen, de consumptie van snacks en snoep is gedaald. Effecten blijven bestaan een jaar na afloop van de BeweegKuur, maar zijn alleen nog significant voor fruit- en snackconsumptie.

66.1% van de deelnemers bevestigen dat de leefstijlcoach het vertrouwen had gegeven dat meer bewegen en gezonder eten zou gaan lukken.

Veel deelnemers hebben door de BeweegKuur een passende beweegactiviteit gekozen. Een grote meerderheid (82%) weet die ook in het jaar na afronding vol te houden.

Door de BeweegKuur is de autonome motivatie voor bewegen toegenomen, die een jaar na afronding nog zichtbaar maar minder sterk is. Deze verbetering is niet aantoonbaar voor voedingsgedrag.

Belangrijke resultaten op het niveau van (netwerken van) zorgverleners zijn betere samenwerking met andere zorgverleners, en het bespreekbaar en behandelbaar maken van overgewicht. Goede samenwerking met lokaalsportaanbod binnen het netwerk is in circa 30% van de locaties gerealiseerd.

Succesfactoren zijn gezondheidswinst van deelnemers, goede onderlinge samenwerking, een sociale kaart, goede kwaliteit van zorg, positieve imago van netwerk en sportaanbod tegen gereduceerd tarief. Uit het onderzoek blijkt dat de regionale en lokale netwerken de implementatie van de BeweegKuur bevorderen

Knelpunten zijn gebrekkige doorstroom van deelnemers naar lokaal beweegaanbod, onduidelijkheid over rolverdeling, gebrekkige communicatie-infrastructuur, ontbrekende financiering, werving van deelnemers en geprotocolleerde werkwijze.

Door het opnemen van de BeweegKuur binnen de zorgverzekering wordt het probleem van financiering opgeheven. Deelnemers GLI. De BeweegKuur GLI wordt de komende periode van dichtbij gemonitord en geevalueerd door het RIVM en de interventie eigenaar. Tevens worden de ervaringen met de BeweegKuur GLI gebruikt om de interventie door te ontwikkelen.