BeweegKuur GLI (Gecombineerde Leefstijl Interventie)

Mensen vanaf een matig gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico en mensen met een ernstig verhoogd GGR, dus een BMI tussen 25-40 kg/m2, eventueel met grote buikomvang en/of co-morbiditeit.

Het realiseren van gezondheidswinst door meer bewegen, gezonde voeding en het laten beklijven van de gezonde leefstijl door gedragsverandering.

Voor gedragsverandering op de leefstijl monitort de leefstijlcoach de voortgang en coacht en begeleidt de deelnemer op generieke en persoonlijke doelen. Daarnaast wordt gezocht en begeleidt naar passende beweegactiviteiten in regulier beweegaanbod.

In het gehele programma wordt de begeleiding op gedragsverandering begeleid door de leefstijlcoach. Hierbij wordt hij/zij ondersteunt door bijeenkomsten met de beweegprofessional en voedingsprofessionals.

De BeweegKuur is een gecombineerde leefstijlinterventie ingebed in de eerstelijnszorg. De BeweegKuur wordt toegepast in een multidisciplinair team bestaande uit een huisarts, leefstijlcoach, beweegprofessional, voedingsprofessional, lokale sport- en beweegbegeleiders buurtsportcoach en/of BeweegKuur instructeurs. De leefstijlcoach en beweegprofessional of de leefstijlcoach en voedingsprofessional kunnen verenigd zijn in één persoon. De BeweegKuur is zo ontwikkeld dat deze in alle locaties in Nederland te implementeren is.

• De begeleiding door zorgverleners kan plaats vinden in en rondom de praktijk van de huisarts, beweegprofessional, fysio-/oefentherapeut, voedingsprofessional, sport- en beweegaanbieders of welzijnsorganisaties.
• De sport- en beweegactiviteiten na eventuele begeleiding door de beweegprofessional vinden plaats in de wijk, afhankelijk van de betreffende sport- of beweegactiviteit die de deelnemer gaat doen (zelfstandig, onder begeleiding of in groepen). Dit kan een buitenruimte, een sporthal, fitnesscentrum of een zwembad zijn. Daarnaast kan ook de beweegprofessional een regulier beweegaanbod hebben waar de deelnemer terecht kan.

De BeweegKuur is tussen in 2011 en 2017 op minimaal 155 locaties in heel Nederland toegepast. Van een aantal plaatsten is bekend dat de BeweegKuur op lokaal niveau bekostigd wordt of gaat worden. Daarnaast lopen er in het kader van de sportimpulssubsidieregeling gecombineerde leefstijlinterventies op verschillende plaatsen. Door het succes van de BeweegKuur en de maatschappelijke noodzaak om positieve gezondheid te stimuleren wordt de BeweegKuur in 2017-2019 vernieuwd. De vernieuwing en aanpassingen komen voort uit de huidige vraag en de daaraan verbonden mogelijkheden voor financiering.

Er zijn diverse elementen die essentieel zijn om de kwaliteit van de BeweegKuur te garanderen.

1. Borgen van financiering: er moet financiering beschikbaar zijn.
2. Aanpassen van interventie aan lokale situatie: de BeweegKuur dient aangepast te kunnen worden aan processen binnen de lokale situatie, maar dit mag niet ten kostte gaan van de werkzame elementen.
3. De drie componenten bewegen, voeding en gedragsverandering moeten geborgd zijn: alle rollen van zorgverleners moeten zijn ingevuld. Voor gedragsverandering wordt Motivational Interviewing toegepast.
4. Doorstroom van zorg naar sport: er is een aantrekkelijk en geschikt aanbod dat ervoor zorgt dat mensen hun gedrag vol kunnen houden en zelf keuzes kunnen maken.
5. Er moet een goede verbinding zijn tussen zorg en lokaal sportaanbod, geborgd doordat sportaanbod aan netwerk deelneemt, doordat leefstijlcoach deze rol goed kan vervullen, of door betrokkenheid van een buurtsportcoach.
6. Multidisciplinaire samenwerking: het verbinden van verschillende zorgdisciplines, en zorg met sport staan centraal, en iemand heeft hierin een trekkersrol.
7. Competentie van professionals: professionals dienen voldoende geschoold en gemotiveerd te zijn en de benodigde competenties te hebben. Competentieprofielen voor leefstijlcoach, beweegprofessional en voedingsprofessional zijn beschikbaar. 

In het protocol BeweegKuur binnen de GLI staat een uitgebreide beschrijving van de gecombineerde leefstijlinterventie. Daarnaast zijn voor alle zorgverleners protocollen, handleidingen en ondersteunende documenten ontwikkeld. Ook zijn er materialen ontwikkeld voor voorlichting van de deelnemers. Voor implementatie op nieuwe locaties zijn begeleidende documenten beschikbaar. Deze en andere materialen zijn bij het uitvoeren van de gecombineerde leefstijlinterventie te verkrijgen via de interventie eigenaar Huis voor Beweging.

Beweegkuur is een zorgvuldig ontwikkeld multidisciplinair programma met drie pakketten. Voor de BeweegKuur GLI wordt pakket 2 aangeboden. Uitgebreid observationeel onderzoek toont aan pakket 2 en 3 Effectief met eerste aanwijzingen voor effectiviteit zijn. Dit geldt vooral voor de beweegcomponent. Voorwaarde is dat het programma in zijn totaliteit wordt aangeboden (voeding, beweging en leefstijlcoaching) en dat er nazorg is. Dan is het programma ook succesvol om mensen structureel te laten bewegen. Lange termijn resultaten laten zien dat deelnemers na 1-2 jaar nog steeds een vaste beweegactiviteit hebben.

Deelnemers en zorgverleners zijn tevreden over de BeweegKuur, vooral over de multidisciplinaire aanpak, de begeleiding door de individuele zorgverleners, en over de langdurige begeleiding.
Na één jaar BeweegKuur zijn significante effecten aantoonbaar ten aanzien van fysieke activiteit en antropometrische uitkomsten zoals gewicht, middelomtrek, bloeddruk en bloedglucose. Effecten zijn sterker bij het beter volgen van het protocol ten aanzien van het aantal consulten bij de leefstijlcoach. Een deel van de effecten blijft een jaar na afronding behouden. Beweeggedrag is eveneens significant verbeterd, en blijft ook deels behouden een jaar na afronding. Voedingsgedrag is op verschillende punten significant verbeterd: fruit- en groenteconsumptie is toegenomen, de consumptie van snacks en snoep is gedaald. Effecten blijven bestaan een jaar na afloop van de BeweegKuur, maar zijn alleen nog significant voor fruit- en snackconsumptie. 66.1% van de deelnemers bevestigen dat de leefstijlcoach het vertrouwen had gegeven dat meer bewegen en gezonder eten zou gaan lukken. Veel deelnemers hebben door de BeweegKuur een passende beweegactiviteit gekozen. Een grote meerderheid (82%) weet die ook in het jaar na afronding vol te houden.

Door de BeweegKuur is de autonome motivatie voor bewegen toegenomen, die een jaar na afronding nog zichtbaar maar minder sterk is. Deze verbetering is niet aantoonbaar voor voedingsgedrag.

Belangrijke resultaten op het niveau van (netwerken van) zorgverleners zijn betere samenwerking met andere zorgverleners, en het bespreekbaar en behandelbaar maken van overgewicht. Goede samenwerking met lokaalsportaanbod binnen het netwerk is in circa 30% van de locaties gerealiseerd.