Het Otago oefenprogramma

Zelfstandig thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder met een verhoogd valrisico.

Het voorkomen van valincidenten bij zelfstandig thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder met een verhoogd valrisico, door verbetering van balans, spierkracht en mobiliteit.

Het Otago oefenprogramma duurt 12 maanden en bestaat uit de volgende onderdelen:

• Huisbezoeken en telefonisch contact van gecertificeerde Otago instructeur;
• 3x per week oefeningen op maat (warming-up, kracht, evenwicht, cooling-down);
• 2x per week wandelen op maat.

Het oefenprogramma wordt zelfstandig in de eigen woonomgeving uitgevoerd.

Het Otago oefenprogramma wordt bij de deelnemer thuis uitgevoerd. Organisaties die het programma kunnen uitvoeren zijn een gezondheidscentrum of een praktijk voor fysio- of oefentherapie. Daarnaast kan het worden uitgevoerd door een fitnesscentrum, huisartsenpraktijk of (thuis)zorginstelling, mits hier een gecertificeerd Otago instructeur (fysiotherapeut, oefentherapeut Cesar/Mensendieck of beweegagoog) werkzaam is.

Als het Otago oefenprogramma voor een groep wordt georganiseerd is hiervoor een geschikte ruimte nodig. Deze ruimte dient goed toegankelijk te zijn en te voldoen aan veiligheidseisen. De vereiste grootte van de ruimte dient in overeenstemming te zijn met de grootte van de groep.

Het instrueren en uitvoeren van het Otago oefenprogramma is in principe in elke thuissituatie mogelijk. Voor het veilig uitvoeren van de testen en oefeningen is een stevige (eetkamer)stoel nodig en een tafel, keukenblad of ander stevig of aan de muur bevestigd meubel waarop gesteund kan worden. De Otago instructeur moet in de gelegenheid zijn om de deelnemer meerdere malen thuis te bezoeken. Daarnaast is het nodig dat telefonisch contact kan worden gelegd. Voor het uitvoeren van de krachtoefeningen is een set van enkelgewichten nodig. Voor het bijhouden van mogelijke valincidenten en van uitgevoerde oefeningen is een dagboek nodig. Uitleg over en afbeeldingen van de uit te voeren oefeningen staan, duidelijk lees- en zichtbaar, op papier.

• Handboek;
• Instructies van oefen- en wandelprogramma op papier;
• Set enkelgewichten;
• Dagboek.

Otago is een goed uitgewerkt thuis-oefenprogramma voor ouderen. De commissie complimenteert de eigenaar voor de zeer volledige en praktische materialen voor trainers. Ook heeft het programma een kwalitatief goed implementatiesysteem dat uitvoering in de praktijk waarborgt.

Internationale studies laten overtuigend zien dat de interventie effectief kan zijn. De Nederlandse studie laat nog onvoldoende aanwijzingen voor effectiviteit op balans en spierkracht zien. Dit komt omdat de kwaliteit van de studie te veel verschillende tekortkomingen heeft en hiermee niet voldoende is om OTAGO te erkennen op niveau van eerste aanwijzingen.