Cool 2B Fit 8-13 jaar

De interventie richt zich op kinderen in de basisschoolleeftijd van 8 tot en met 13 jaar met overgewicht of obesitas, waarbij de oorzaak een inactieve leefstijl en een ongezond voedingspatroon is.

De deelnemers in de leeftijd van 8-13 jaar met overgewicht of obesitas hebben na de interventie een gezond(er) gewicht d.m.v. de subdoelen:

1. Een positieve gedragsverandering op het gebied van voeding dat voldoet aan de Schijf van 5 van het Voedingscentrum.

2. Een positieve gedragsverandering op het gebied van bewegen.

3. Een verbetering van Kwaliteit van Leven op het gebied van sociaal en emotioneel functioneren.

De kinderen krijgen een zeer afwisselend en boeiend sportprogramma aangeboden, waaronder fitness, aerobics en sport en spel. Ze worden intensief begeleid naar een lokale sportvereniging, zodat ze structureel

meer gaan bewegen. Daarnaast zijn er bijeenkomsten over voeding, beweging en gedrag (bv over zelfbeeld en pesten). Ook de ouders worden nauw betrokken bij het programma. Tijdens de ouderavonden worden zij voorgelicht over voeding, beweegactiviteiten met het hele gezin en het positief coachen van hun kind.
Deze kinderen (en hun ouders) leren tijdens het programma om hun leefstijl op een positieve wijze te veranderen. De kinderen veranderen samen met hun ouders, onder deskundige begeleiding van een sportinstructeur, kinderfysiotherapeuten, diëtist en kinderpsycholoog hun beweeg- slaap- en eetpatroon.

Eén van de vier professionals kan het initiatief nemen om een multidisciplinair team op te starten in een nieuwe gemeente, waar de interventie nog niet loopt. De initiatiefnemer benadert dus zelf de andere drie verplichte disciplines in haar/zijn eigen netwerk. Samen vormen ze dan het lokale multidisciplinaire team en kunnen ze zich aanmelden voor de interventie. Het multidisciplinaire team moet uit de volgende personen bestaan:

• Sportinstructeur/sportaanbieder (sportschool of gym-club);
• Kinderfysiotherapeut;
• Diëtiste;
• Gezondheidszorgpsycholoog.

De gehele interventie wordt uitgevoerd in een sportschool, gymzaal of gymclub, waarbij tevens een ruimte (of in de nabije omgeving) is, waar tegelijkertijd de ouderbijeenkomsten kunnen worden gehouden.De gymzaal moet voldoende groot zijn, zodat de kinderen vrij kunnen rennen. Er moet voldoende spelmateriaal en toestellen aanwezig zijn, zodat er een gevarieerd sportaanbod gegeven kan worden.
Voor de intake en evaluaties is het handig dat er meerdere ruimtes aanwezig zijn, b.v. een fysiotherapiepraktijk, zodat de verschillende disciplines tegelijkertijd kunnen werken.

Voor de intake en evaluatie is het handig dat er meerdere ruimtes aanwezig zijn, zodat de verschillende disciplines tegelijkertijd kunnen werken.
Het lokale team moet de beschikking hebben over een sportzaal of sportschool. De zaal moet voldoende groot zijn, zodat de kinderen vrij kunnen rennen. Er moet voldoende spelmateriaal en toestellen aanwezig zijn, zodat er een gevarieerd sportaanbod gegeven kan worden.
Tevens dient er een ruimte (of in de nabije omgeving) te zijn, waar tegelijkertijd de ouderbijeenkomsten kunnen worden gehouden. 
Een goede verbinding met de gemeente en/of de inkoopregio voor jeugdhulp is belangrijk om een integrale aanpak te realiseren. De gemeente kan in de vorm van een subsidie hier een financiële bijdrage aan leveren. Op veel plaatsen willen gemeenten de eerste lijn versterken door de inzet van sociale wijkteams. Dit zijn kleine teams van deskundige mensen met een brede kennis en een groot netwerk van organisaties voor allerlei vormen van ondersteuning en hulp waar zij mee samenwerken. Het wijkteam organiseert de toegang naar de ondersteuning dicht bij mensen in de buurt of wijk, zodat u gemakkelijk, snel en dus tijdig hulp kunt inroepen als dat nodig is. Burgers kunnen ook met opvoedvragen bij deze teams terecht. Dit is een belangrijke schakel in de ketenzorg. Het is dus van belang dat lokale teams contact liggen en een samenwerking opbouwen met de sociale teams in de betreffende gemeente. Daarnaast is een goede samenwerking binnen het team onmisbaar voor het goed implementeren en uitvoeren van de interventie.

Er zijn zowel materialen voor de uitvoerders (o.a. een beveiligde website met draaiboeken), materialen voor de deelnemers (o.a. werkmappen, materialen voor werving deelnemers en PR en materialen ter evaluatie beschikbaar). Daarnaast maakt de interventie gebruik van e-coaching.

Cool 2B Fit is een interventie voor een zeer relevante doelgroep: kinderen met overgewicht of obesitas. De drie pijlers waarop de interventie zich richt –beweeggedrag, voedingsgedrag en eigenwaarde – zijn goed en systematisch onderbouwd. Ook wordt de belangrijke rol van de ouders nadrukkelijk meegenomen in aanpak en onderbouwing. Aandachtspunt blijft de werving van de doelgroep. 

1. Het programma “Cool 2B Fit” is in 2015 onderzocht door de faculteit Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Twente te Enschede. De conclusie van het onderzoek luidt: Het multidisciplinaire programma “Cool 2B Fit” heeft na anderhalf jaar positieve effecten op gewicht, BMI, vetpercentage, conditie. De interventie blijkt een effect te hebben op de volgende sub-schalen van de CBSK: sportieve vaardigheden, fysieke verschijning en gevoel van eigenwaarde. Er kan geconcludeerd worden dat Cool 2B Fit meer effect heeft op de gewichtsstatus van kinderen met overgewicht in vergelijking met kinderen met obesitas, behalve bij de uitkomstmaat conditie. De conditie van de deelnemers blijft, na het stoppen van de intensieve fase, verbeteren tot een jaar daarna.
2. In 2018 is de interventie nogmaals onderzocht met een grotere studie populatie (n=471) door de WUR in Wageningen (Wierda, J., 2018). Het aantal lokale teams, en hiermee het aantal deelnemers, is namelijk flink gegroeid. Tevens is er gekeken naar de drop-outs en wordt het aantal drop-outs en de reden waarom ze uitvallen systematisch geregistreerd. Tevens zijn missende waarden geanalyseerd volgens het ‘pairwise deletion’ principe: als een deelnemer op een van de uitkomstmaten een missende waarde heeft, wordt alleen die specifieke waarde niet meegenomen. Op deze manier wordt de rest van de data van die deelnemer wel meegenomen. De uitkomsten van de CBSK zijn alleen berekend voor kinderen van acht tot twaalf jaar, waarvoor deze schaal gevalideerd is.

Uit het onderzoek van de WUR blijkt dat het volgen van het programma samenhangt met een gezonder gewicht, verbeterde conditie en positievere competentiebeleving voor de sub-schalen sportieve vaardigheden, fysieke verschijning en gevoel van eigenwaarde. Dit effect was het grootst na de intensieve fase, maar bleef bestaan aan het eind van de follow-up fase na achttien maanden.

Uit vragenlijstonderzoek bij de kinderen naar het effect van Cool 2B Fit op het gewicht en de voedingsinname bij een subpopulatie van wie voedingsdata beschikbaar waren, blijkt dat de voedingsinname (toename in ontbijten, groente en fruitconsumptie, gezond beleg op brood en

kleiner portiegroottes) verbeterde en gezonde snack inname toenam van T4 (6 maanden) tot T8 (18 maanden) (Holtkamp 2018). Alleen de inname van frisdrank was na 18 maanden niet afgenomen. Bij de start van de interventie hadden van de 98 kinderen van wie voedingsdata beschikbaar waren, 69 (70%) kinderen obesitas. Na 18 maanden interventie was dit nog bij 40 kinderen het geval (41%). Aan het einde van de interventie, bereikten negen (9%) kinderen een gezond gewicht. De gemiddelde afname van de BMI-SDS van T0 tot T4 was -0,307 (p<0,001) (N=85) en van T4 tot T8 - 0,423 (P<0,001) (N=67).