WIJS: Wat Is Jouw Stijl

Kinderen met (matig en ernstig) overgewicht in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar wonend in Den Haag.

Het einddoel van de interventie is een duurzame daling van de BMI bij kinderen met matig of ernstig overgewicht.

Het multidisciplinaire programma bestaat uit een serie beweeg-, voedings- en coachlessen. Het programma wordt aangeboden in de directe leefomgeving van het kind, hetzij op de school of in een gymzaal in de buurt van school. De uitvoering van de lessen gebeurt door professionals die werken vanuit een multidisciplinair team. Het programma wordt door De Haagse Hogeschool ondersteund in de uitvoering door de inzet van stagiaires en in de monitoring en evaluatie vanuit het Lectoraat Gezonde Leefstijl in een Stimulerende Omgeving. Dit maakt het mogelijk om het programma verder door te ontwikkelen en te verbeteren op basis van de onderzoeksbevindingen.

Locatie
Situatie Den Haag: In het schooljaar 2011-2012 heeft de Stichting Haagse Jeugd Gezond een samenwerkingsovereenkomst met zeven verschillende basisscholen uit de gemeente Den Haag. Het programma werd uitgevoerd op vijf verschillende locaties. Op vier locaties wordt gebruik gemaakt van de faciliteiten (gymzaal en klaslokalen) van de basisschool zelf. De vijfde locatie is een sporthal in de Schilderswijk. De deelnemers op deze locatie zijn afkomstig van 3 basisscholen in de buurt van de sporthal.

Minimale eisen aan de locatie: een gymzaal en 2 andere ruimten voor zowel de voedingsles als de coachles. 

Type organisatie
Situatie Den Haag: Basisonderwijs (‘Gewichtige Vakleerkracht) voor signaleren van kinderen met een ongezond gewicht, het team van professionals (coach, sportleraar, diëtist) aangesteld via de Stichting Haagse Jeugd Gezond voor het uitvoeren van het WIJS programma en de jeugdgezondheidszorg voor het begeleiden van ouders van een kind met overgewicht. De stichting Haagse Jeugd Gezond is in Den Haag de uitvoeringsorganisatie van het WIJS programma.

In meer algemene zin:

• Signaleren van kinderen met een ongezond gewicht volgens meet- en weegprotocol: onderwijs: docent LO of zorgprofessionals: huisarts, jeugdgezondheidszorg, diëtist;
• Implementatie van het WIJS programma: onderwijs, welzijnsorganisatie of jeugdgezondheidszorg. De organisatie stelt een coördinator voor de implementatie van het WIJS programma aan. De coördinator stelt een diëtist, sportleraar/fysiotherapeut en psycholoog/pedagoog aan voor de uitvoering van het programma;
• Begeleiden van ouders: jeugdgezondheidszorg.

• Samenwerking in de ketenaanpak overgewicht. In de opzet van het programma worden de signaleringsfunctie van kinderen met een ongezond gewicht en het begeleidingstraject van ouders uitgevoerd door andere partijen.
• De mogelijkheid tot het includeren van 24 tot 30 deelnemers per groep zal afhangen van de overgewicht prevalentie. Groepen kunnen bestaan uit deelnemers van verschillende leeftijden en van verschillende scholen, m.a.w. meerdere scholen kunnen een locatie delen waarbij de gekozen locatie goed bereikbaar moet zijn voor de deelnemers.
• Financiering van het programma voor de onderdelen die niet worden vergoed door de verzekeraar (bewegen en coaching). Voor deelnemers is het programma gratis. Om continue deelname te stimuleren wordt een borg van 10 euro per kind gerekend. Indien het kind het traject van WIJS geheel doorloopt, wordt deze borg teruggegeven.
• Locatie voor de uitvoering van het programma. Dit kan zijn op de school van het kind zelf waar het kind na de reguliere schooltijd deelneemt aan het WIJS programma of in een gymzaal in de buurt van de school/woonomgeving van het kind waar het kind zelfstandig naar toe gaat na schooltijd.
• Beschikbaarheid van stagiaires op MBO en HBO niveau als ondersteuning bij de uitvoering van het programma en de uitvoering van onderzoek (evaluatiefase van het programma).

WIJS is een uitgebreid geëvalueerd multidisciplinair programma. Voor de ontwikkeling is gebruikgemaakt van het theoretisch raamwerk EnRG en effectieve technieken uit het Intervention Mapping protocol.

De probleemanalyse laat zien dat obesitas het gevolg is van een complexe problematiek en wat daarbij belangrijke determinanten zijn. De rol van de ouders en de invloed van de omgeving is in de beschrijving (nu nog) onderbelicht

De effectevaluatie in de periode 2011-2012 laat zien dat de gewichtsstatus van de deelnemers gedurende het programma verbeterde. Het gaat daarbij om een middelgroot effect op de BMI-SDS. Deze verbetering lijkt niet duurzaam te zijn omdat bij de follow-up meting een deel van de deelnemers weer terugvalt naar de gewichtsstatus die zij bij de start van het programma hadden. In de aanpak van overgewicht bij kinderen in een naschools multidisciplinair behandeltraject leidt uitsluitend de deelname aan een programma gericht op het verminderen van overgewicht, zonder nazorg, dus niet tot een duurzaam resultaat. Om de resultaten te laten beklijven lijkt een permanent aanbod van activiteiten nodig in zowel de school als de thuisomgeving. Hierbij kan gedacht worden aan het vergroten van ouderbetrokkenheid of het aanbieden van een follow-up programma. De ontwikkeling van het WIJS programma laat zien dat om duurzame resultaten te bereiken bij de beoogde doelgroep ook voor interventieontwikkeling een lange termijn aanpak nodig is.