Vallen Verleden Tijd

Vallen is een groot probleem onder ouderen. Voor thuiswonenden ouderen is met name functionele multimodale oefentherapie effectief in het voorkomen van valincidenten. Het Vallen Verleden Tijd (VVT) programma voldoet aan deze kenmerken en bestaat uit een hindernisbaan, spelvormen en valtraining. Tijdens de hindernisbaan worden valgevaarlijke situaties uit het dagelijks leven onder veilige omstandigheden geoefend. De spelvormen bevatten oefeningen met verandering in snelheid en richting waardoor chaos gecreëerd wordt en deelnemers hun bewegingen goed moeten aanpassen op de omgeving. Omdat niet alle valpartijen voorkomen kunnen worden, worden tijdens de valtraining valtechnieken gebaseerd op oosterse vechtsporten aangeleerd om zo veilig mogelijk te leren vallen. Naast het programma voor thuiswonende ouderen in het algemeen is er een aangepaste versie van het programma voor mensen met osteoporose, waarbij voorlichting over de aandoening en veiligheid in huis, botbelastende oefeningen en functionele looptraining is toegevoegd. Het programma is effectief in het verminderen van valincidenten.

Primair doel is het verminderen van het aantal valincidenten bij thuiswonende ouderen met verhoogd valrisico op basis van mobiliteitsproblemen, valhistorie of valangst.

Secundaire doelen zijn het bewust worden van valgevaarlijke situaties, het verminderen van valangst en verbeteren van activiteitenniveau, mobiliteit en balans.

Vallen Verleden Tijd erkent de commissie voor de tweede keer op het niveau Sterke aanwijzingen voor effectiviteit. Met actuele cijfers en bronnen toont de eigenaar aan dat de aanpak nog steeds actueel en relevant is. Effect van de interventie op het verminderen van valincidenten en voorkomen van valangst is aangetoond in twee RCT’s. Er zijn geen nieuwe studies naar het effect van deze studie gedaan.

Uit het aantal trainingen per jaar blijkt dat de interventie volop wordt uitgevoerd .

Het Vallen Verleden Tijd programma is een groepstraining voor maximaal 10 personen bestaande uit: een hindernisbaan, spelvormen en valtraining (10 bijeenkomsten van 1.5 uur, twee maal per week).

Voor het aangepaste programma voor mensen met osteoporose wordt voorlichting over osteoporose, veiligheid in en om huis, functionele looptraining en botbelastende oefeningen toegevoegd (11 bijeenkomsten).

Het Vallen Verleden Tijd programma is ontwikkeld voor thuiswonende ouderen met verhoogd valrisico op basis van mobiliteitsproblemen, valhistorie of valangst. Zij dienen in staat te zijn om 15 minuten te kunnen lopen zonder loophulpmiddel.

Er is een aangepaste versie van het programma voor mensen met osteoporose.

Voor personen die het Vallen Verleden Tijd programma op willen zetten in hun eigen setting wordt de cursus ‘Valpreventie en Valtraining’ aangeboden door het Nederlands Paramedisch Instituut (NPi). In deze cursus wordt zowel de theoretische als praktische inhoud en achtergrond van het Vallen Verleden Tijd programma behandeld.

Vallen is een groot gezondheidsprobleem. Een op de drie ouderen valt minstens 1 keer per jaar. Het aantal ouderen in Nederland wat de afgelopen 10 jaar naar de spoedeisende eerste hulp is geweest of opgenomen in het ziekenhuis als gevolg van een val is sterk gestegen. Ook het aantal doden onder ouderen door vallen is in de afgelopen 10 jaar met 78% toegenomen. Dat is niet alleen te verklaren door de vergrijzing van de maatschappij (veiligheid.nl, okt 2016). Vallen heeft grote gevolgen, zowel fysiek, psychosociaal als maatschappelijk. Daarom is valpreventie erg belangrijk. Uit de meest recente richtlijnen en cochrane reviews blijkt dat mobiliteitsproblemen een van de belangrijkste risicofactor voor vallen is en dat met name multimodale oefentherapie effectief is in het voorkomen van valincidenten bij thuiswonende ouderen (Gillespie 2012, CBO richtlijn 2004).

In twee afzonderlijke RCT’s is aangetoond dat zowel het originele Vallen Verleden Tijd programma als ook de aangepaste versie voor mensen met osteoporose effectief zijn in het verminderen van het aantal valincidenten en de valangst in deelnemers. Bovendien is door middel van een implementatiestudie aangetoond dat het programma ook in andere settings effectief opgezet kan worden, resulterend in minder valincidenten en verbeterde loop en balansvaardigheden bij de deelnemers.