Kleur je leven

Kleurjeleven.nl (KJL) is een internetcursus voor volwassenen om zelfstandig depressieve klachten aan te pakken. Kleurjeleven.nl is ontwikkeld door het Trimbos-instituut en is gebaseerd op de cognitief gedragstherapeutische therapie. Uit onderzoek blijkt dat vroegtijdig handelen bij depressieve klachten leidt tot een snelle afname van klachten en het voorkomen van depressieve stoornissen. Dit is van belang voor mensen met depressieve klachten en voor hun mantelzorgers, gezien het negatieve effect van de klachten op de kwaliteit van leven van beide doelgroepen. Daarnaast is er maatschappelijke winst te behalen met het vroegtijdig handelen, aangezien depressie leidt tot hoge kosten voor de zorg en een hoog productieverlies als gevolg van ziekteverzuim. Het aantal mensen dat bereikt wordt met preventieve activiteiten is echter beperkt. De uitdaging is dit bereik te vergroten, waarbij online aanbod een belangrijke rol kan spelen. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat de effectiviteit van zelfhulpinterventies groter is wanneer dit gecombineerd wordt met begeleiding. De afgelopen jaren is daarom gewerkt aan het aanbieden van Kleurjeleven onder begeleiding van een behandelaar.

Kleur je leven (KJL) is een internetcursus voor (oudere) volwassenen om zelfstandig depressieve klachten aan te pakken. KJL is gebaseerd op de cognitief gedragstherapeutische therapie. Uit onderzoek blijkt dat vroegtijdig handelen bij depressieve klachten leidt tot een snelle afname van klachten en het voorkomen van depressieve stoornissen.

Op de website wordt informatie gegeven over de internetcursus KJL en kunnen belangstellenden zich aanmelden. Vervolgens krijgen zij inloggegevens om toegang te krijgen tot de cursus. De cursus bestaat uit 8 lessen en 1 opfrisles na 12 weken. De lessen kunnen zelfstandig via het internet worden gevolgd en bevatten schriftelijke en gesproken informatie, korte films van 3 voorbeeldcursisten, animaties en opdrachten. 

Het hoofddoel van Kleurjeleven.nl is depressieve klachten te verhelpen of verminderen en daarmee een toename van klachten dan wel een depressieve stoornis te voorkomen.

Kleur je leven is voor de tweede termijn erkend op het niveau van sterke aanwijzingen voor effectiviteit. Recente meta-analyses leveren aanvullend bewijs voor het effect van de online interventie op het verminderen van depressieklachten.
Onderzoek naar de uitvoering van Kleur je leven in de veranderde context is ingezet (2016). Hierna is duidelijk in hoeverre de opzet en uitvoering van huidige versie wijzigt.

Onderzoek naar de uitvoering van Kleur je leven in de veranderde context is ingezet (2016). Hierna is duidelijk in hoeverre de opzet en uitvoering van huidige versie wijzigt.

De cursus bestaat uit 8 lessen en 1 opfrisles na 12 weken. De lessen kunnen zelfstandig via het internet worden gevolgd en bevatten schriftelijke en gesproken informatie, korte films van 3 voorbeeldcliënten, animaties en opdrachten. Tijdens de cursus leert de cliënt meer over wat depressieve klachten zijn en wat deze zelf kan doen om de klachten te verminderen.

Kleurjeleven.nl richt zich op volwassenen vanaf 18 jaar met depressieve klachten.

• De website www.kleurjeleven.nl. Op deze website wordt informatie gegeven over de internetcursus en kunnen belangstellenden zich aanmelden via de zelf in te vullen screener. Vervolgens krijgen zij inloggegevens om toegang te krijgen tot de cursus.

• Daarnaast wordt Kleurjeleven.nl aangeboden via een online platform waarop de behandelaar en cliënt beiden kunnen inloggen (blended aanbod, via huisartsenzorg of generalistische basis GGZ).

• Folder voor cliënten.

• Gebruikershandleiding met protocol voor de behandelaar.

(Subklinische) depressie gaat gepaard met aanzienlijke persoonlijke en maatschappelijke beperkingen en leidt tot hoge kosten. Omdat een subklinische depressie zich goed laat beïnvloeden is het van belang deze tijdig te signaleren en preventieve interventies aan te bieden. Kleurjeleven.nl is gebaseerd op de Amerikaanse cursus Coping with Depression, die reeds op vele manieren is toegepast en uitgebreid is onderzocht op effectiviteit. In Kleurjeleven.nl wordt gebruik gemaakt van verschillende cognitieve en gedragstherapeutische methodieken, die elk op zich effectief blijken te zijn voor het verminderen van depressieve klachten:

• Meer plezierige activiteiten ondernemen en plannen;

• Beter leren ontspannen;

• Minder piekeren;

• Verbeteren van de sociale activiteiten, waaronder een meer assertiviteit en betere sociale interactie;

• Veranderen van cognities door het aanleren van constructief denken.

Bewijs voor effectiviteit van Kleurjeleven.nl blijkt uit meerdere onderzoeken. Kleurjeleven.nl is vergeleken onder volwassen en 50+-ers in vergelijking met de groepscursus In de put, uit de put, de internetcursus Alles onder Controle (Problem Solving Therapy), zorg door de huisarts en een combinatie van zorg door de huisarts & Kleurjeleven.nl. In alle gevallen bleek Kleurjeleven.nl net zo effectief te zijn als de andere interventie, en in twee onderzoeken ook effectiever dan de wachtlijst controleconditie.

Daarnaast toont een meta-analyse dat afgeleiden van de cursus Coping with Depression, waaronder Kleurjeleven.nl, effectief zijn om depressies te voorkomen. Onderzoek naar In de Put, uit de put zien dat de groepsinterventie waarop Kleurjeleven.nl is gebaseerd effectief is in het verminderen van depressieve klachten. Tenslotte zijn vier meta-analyses beschreven waarin online interventies effectiever blijken te zijn dan de controlegroepen.

In twee implementatieonderzoeken (één in samenwerking met GGZ-instellingen en één in de huisartsenpraktijk) gaven onderzoeksdeelnemers aan dat depressieve klachten waren verminderd sinds de start van de cursus en dat ze tevreden waren over Kleurjeleven.nl.

In vergelijking met de groepscursus is er een jaar na de cursus een trend zichtbaar dat de online cursus Kleur je Leven effectiever depressieve klachten vermindert dan de groepscursus (Spek et al., 2008).

Momenteel voert het Trimbos-instituut een onderzoek uit naar de implementatie van Kleur je Leven in de eerstelijn.